Bekijk deze film in een andere taal
English
Deutsch
Français
Türkçe
Polski
العربية
漢語
中文
De meeste mensen krijgen pas in een laat stadium klachten; dan is de lever ernstig aangetast. Verschijnselen zijn bijvoorbeeld gele verkleuring van het oogwit, donkere urine en stopverfkleurige ontlasting. Sommige mensen hebben deze verschijnselen al vrij snel na besmetting met het hepatitis C-virus.
Het hepatitis C-virus wordt overgedragen via bloed. Iemand kan besmet raken als hij in aanraking komt met het bloed van iemand die drager is van het hepatitis C-virus. Zo kan het virus worden overgebracht bij snijwonden of via besmette naalden. Als apparatuur niet goed gesteriliseerd wordt kan het hepatitis C-virus ook overgebracht worden via medische of tandheelkundige ingrepen of bij het plaatsen van tattoos. Het virus kan, als bloederig speeksel van de drager in de wond komt, ook bij bijtwonden worden overgedragen. In landen waar de gezondheidszorg op een laag peil staat (Azië en Afrika) loopt men ook risico bij bloedtransfusies of toediening van overige bloedproducten.
Het hepatitis C-virus kan niet overgebracht worden via eten of drinken!
Voor 1991 werden in Nederland bloed en bloedproducten niet getest op de aanwezigheid van het hepatitis C- virus. Dit betekent dat mensen die voor 1991 een bloedtransfusie hebben gehad of bloedproducten hebben gekregen, risico hebben gelopen op een besmetting met het hepatitis-C virus.
Zolang het virus aanwezig is, is deze persoon besmettelijk en kan het hepatitis C-virus via bloed-bloed contact worden overgebracht. Er wordt daarom geadviseerd om geen seksueel contact te hebben tijdens de menstruatie als één van de partners hepatitis C heeft. Hiv-positieve mannen met co-infectie hepatitis C kunnen het virus ook door seksueel contact overbrengen. Bij Hiv-negatieve mannen komt seksueel overgedragen hepatitis C nauwelijks voor. Het hepatitis C virus is vijftig maal besmettelijker dan HIV. Het virus kan minstens een week buiten het lichaam overleven.
Door middel van een eenvoudige bloedtest kan onderzocht worden of je met het hepatitis C-virus bent besmet.
"Ik voelde al jaren aankomen dat ik ontslagen zou worden"
Onderzoek bestaat uit de bloedtest anti-HCV. Door middel van de anti-HCV test wordt gekeken of in het bloed antilichamen tegen hepatitis C-virus aantoonbaar zijn. Deze antilichamen zijn ongeveer vanaf zes weken na de besmetting in het bloed aantoonbaar. Het hepatitis C-virus is een RNA-virus. Als de anti-HCV test positief is, dus als antilichamen aanwezig zijn, moet door middel van een HCV-RNA test onderzoek gedaan worden naar de hoeveelheid virusdeeltjes in het bloed.
Als de anti-HCV test negatief is en er is een sterke verdenking op besmetting, zal de test na enkele weken herhaald worden.
Bij leveraandoeningen zullen ook de volgende bloedtesten worden aangevraagd om de leverfunctie te kunnen beoordelen:
| ALAT | : enzym in de levercel, bij beschadiging van de levercel komt het enzym in het bloed. |
| Bilirubine | : galkleurstof, kan verhoogd zijn als de lever de galkleurstof niet goed kan omzetten. |
| Albumine | : eiwit, wordt aangemaakt in de lever. Het eiwitgehalte in het bloed daalt als de leverfunctie afneemt |
Tijdens de behandeling met peginterferon en ribavirine zal regelmatig het Hb, het aantal trombocyten (bloedplaatjes), het aantal leukocyten (witte bloedcellen) en TSH (schildklier stimulerend hormoon) worden gecontroleerd, omdat deze waarden kunnen dalen als bijwerking van deze geneesmiddelen.
De ernst van de fibrose kan op verschillende manieren worden vastgesteld, door middel van een ‘leverbiopsie’ en door middel van de ‘fibroscan’.
Met de fibroscan wordt de elasticiteit van de lever gemeten. De elasticiteitswaarde wordt uitgedrukt in kilopascals ( kPa) en is een maat voor de ernst van fibrose.
Normaal is de elasticiteitswaarde 3-5 kPa; bij een waarde >12 kPa is er in principe sprake van een cirrose.
Het is een eenvoudig en pijnloos onderzoek. Het onderzoek is minder goed uit te voeren bij patiënten met ernstig overgewicht en patiënten met veel vocht in de buik. Door onderzoek van de lever met behulp van de fibroscan is een leverbiopsie vaak niet nodig. Niet ieder ziekenhuis heeft een fibroscan.
Lange tijd bestond de behandeling van chronische hepatitis C uit pegInterferon en ribavirine. Deze één jaar durende behandeling ging gepaard met veel bijwerkingen en kende een genezingspercentage van 40-70 %. In 2011 is boceprevir of tenofovir toegevoegd aan de behandeling met pegInterferon en ribavirine. Ook deze behandeling ging gepaard met veel bijwerkingen.
Vanaf 2014 zijn nieuwe geneesmiddelen met hoger genezingspercentage en kortere behandelingsduur voor de behandeling van chronische hepatitis C door de European Medicines Agency (EMA) goedgekeurd voor gebruik in de EU.
Bekijk hier het overzicht Hepatitis C medicatie en vergoedingen.
https://www.hepatitisinfo.nl/
"Door mijn ziekte heb ik mijn leven een positieve wending kunnen geven"
Mensen met chronische hepatitis C hebben 15 -30 % kans dat na 20-30 jaar cirrose ontstaat waardoor de lever slechter gaat functioneren. Ook neemt de kans op leverkanker ( hepatocellulair carcinoom) toe.
Het hepatitis C-virus kan behalve beschadiging van de lever ook op andere organen effect hebben. Deze effecten worden extra hepatische manifestaties genoemd. Denk hierbij aan pijnlijke gewrichten en spieren, depressie en angst, droge ogen of mond, aandoeningen van nieren of de schildklier en een verhoogde kans op diabetes.
De kans dat een moeder tijdens de zwangerschap hepatitis C overdraagt aan haar ongeboren kind is kleiner dan 5%. De bevalling kan langs de natuurlijke weg plaatsvinden. Ook kan gewoon borstvoeding worden gegeven zolang er geen bloedende wondjes bij de tepels zijn.
Medicijnen voor de behandeling van hepatitis C mogen niet tijdens de zwangerschap gegeven worden. Het is belangrijk dat de baby getest wordt op hepatitis C. Dit dient een half jaar na de bevalling herhaald te worden.
Vanaf 1975 worden bloeddonoren in Nederland getest op hepatitis B en vanaf 1984 worden mensen met hemofilie gevaccineerd tegen hepatitis B.
Vanaf 1992 worden bloed en bloedproducten getest op hepatitis C.
Tot 1992 was 90% van de mensen met hemofilie besmet met het hepatitis C-virus. Het verloop van hepatitis C bij mensen met hemofilie is niet anders dan bij mensen zonder hemofilie. Wel zijn er twee aandachtspunten:
Het risico op nabloeding bij een leverbiopsie is altijd aanwezig, zeker bij mensen met hemofilie. De lever is een zeer bloedrijk orgaan en ten gevolge van hepatitis kunnen stollingsstoornissen optreden. Als toch een leverbiopsie gedaan moet worden bij iemand met hemofilie zal dit in overleg met een hematoloog moeten gebeuren. Deze zal het beleid vaststellen ten aanzien van de stolling vooraf, tijdens en na de leverbiopsie.
Ook bij een levertransplantatie zal een hematoloog betrokken worden om het stollingsbeleid voorafgaand, tijdens en na de transplantatie te bepalen.
Als de nieuwe lever werkt heeft een hemofiliepatiënt geen hemofilie meer. De nieuwe lever maakt immers factor VIII en factor IX aan. Het toedienen van stollingsproducten kan dan ook na de transplantatie geleidelijk worden afgebouwd.
De erfelijkheid verandert echter niet door de levertransplantatie. Wanneer na de transplantatie dochters worden geboren, zijn dit – net als voor de transplantatie het geval zou zijn – draagsters.
"Ik ben mijn reumatoloog eeuwig dankbaar"
Geschat wordt dat wereldwijd zeven miljoen mensen zowel geïnfecteerd zijn met HIV als met het hepatitis C-virus. De belangrijkste risicogroepen zijn mensen die drugs injecteren en mannen die seks hebben met mannen. Hepatitis C verloopt ernstiger bij iemand die ook besmet is met HIV; lever fibrose, cirrose en leverkanker komt bij hen vaker voor.
Geschat wordt dat wereldwijd zeven miljoen mensen zowel geïnfecteerd zijn met HIV als met het hepatitis C-virus.
Zowel HIV als het hepatitis C-virus wordt overgedragen via bloed. Bij injecterende druggebruikers die naalden en spuiten met elkaar delen is de kans op besmetting groot. Homoseksuele mannen die HIV positief zijn hebben een verhoogde kans op hepatitis C als zij onbeschermd seksueel contact hebben met een man die drager is van het hepatitis C-virus.
Tegenwoordig zijn er effectieve medicijnen om hepatitis C te behandelen. Na behandeling kan je echter opnieuw hepatitis C oplopen. Er bestaat geen vaccin om je tegen hepatitis C te beschermen.
Meer informatie over HIV: Hiv Vereniging Nederland
Alle moslims zijn verplicht tijdens de ramadan te vasten. De koran geeft echter aan dat er uitzonderingen zijn. De volgende groepen zijn niet verplicht te vasten:
Als mensen die door ziekte of andere omstandigheden niet kunnen vasten, kunnen zij op een andere manier aan hun religieuze plicht voldoen, bijvoorbeeld op een ander moment het vasten inhalen of een gift aan de armen geven.
Gebruikt u medicijnen voor chronische hepatitis C en u wilt toch vasten? Overleg dan met uw behandelend arts. Dit is vooral belangrijk als u medicijnen tweemaal per dag moet innemen en de ramadan in de zomermaanden valt waardoor er een lange tijd zit tussen zonsopgang en zonsondergang.
"Ik kon niet zijn wie ik eigenlijk was"
Uit verschillende studies blijkt dat 2 koppen koffie per dag een gunstig effect heeft op de lever. Alcohol daarentegen heeft een ongunstig effect op de lever. Dit geldt ook voor overgewicht.
Drink dagelijks tenminste 2 koppen koffie!
Om zo goed mogelijk voor je lever te zorgen is gezonde voeding (weinig vetten, weinig calorieën) belangrijk. Zorg regelmatig voor voldoende lichaamsbeweging (> 5000 stappen/dag), vermijd alcohol en drink dagelijks tenminste 2 koppen koffie.
Bij patiënten met levercirrose blijkt ondervoeding vaak aanwezig te zijn. Als er sprake is van ondervoeding is het belangrijk om dagelijks voldoende eiwitten en koolhydraten te eten.
BIBHEP staat voor Bewustzijn, Identificatie en Behandeling van chronische hepatitis B en chronische hepatitis C. Dit was van 2011 tot en met 2017 een programma om het volksgezondheidsprobleem van chronische hepatitis B en C onder de aandacht te brengen van professionals. Ondanks de beschikbaarheid van effectieve antivirale middelen is er nog steeds sprake van een stijgend sterftecijfer. In 2011 was gestart met hepatitis B en in 2013 is dit programma uitgebreid met hepatitis C.
Het programma was gericht op huisartsen, specialisten in de gastro-enterologie of infectieziekten en zorgverleners werkzaam bij GGD en verslavingszorg. Het doel van het BIBHEP programma is dat de sterfte aan de gevolgen van chronische hepatitis B en chronische hepatitis C in Nederland gaat dalen.
Het programma werd uitgevoerd door een samenwerkingsverband tussen LiverDoc, Erasmus MC/ GGD Rotterdam Rijnmond en de Nederlandse Leverpatiënten Vereniging.
Het programma BIBHEP is afgerond en heeft een aantal successen opgeleverd, waaronder een Nationaal Plan Hepatitis B en C, een stuurgroep om dit plan uit te voeren én een aantal nieuwe acties.
Het nationaal plan beschrijft de diverse risicogroepen. Eerste generatie migranten is er hier één van. De NLV is in 2019 begonnen aan de ontwikkeling van een voorlichtingsprogramma voor migranten over hepatitis B en C. Dit doet zij samen met de Stichting Pharos, het kennisinstituut voor gezondheidsverschillen bij migranten en laaggeletterden, de Stichting SGAN (stichting Gezondheid Allochtonen Nederland) en in nauwe samenwerking met de GGD’s (GHOR), evenals het RIVM. Hepatitisbehandelcentra zetten zich in op projecten ‘heropsporing' van patiënten die uit de zorg zijn verdwenen én bekend zijn met de diagnose hepatitis B en C.
In het kader van het landelijk programma BIBHEP (Bewustwording, Identificatie en Behandeling van HEPatitis) is een zorgpad voor chronische hepatitis B en C vanuit patiëntenperspectief ontwikkeld. Het traject van de diagnose chronische hepatitis B en/of C verloopt bij velen verschillend. De diagnose kan worden gesteld op basis van klachten, een toevallige bevinding in het ziekenhuis bij een bloedtest naar aanleiding van een medische klacht of bij een landelijk screeningsproject.
Dit zorgpad is geschreven vanuit het patiëntenperspectief, met als uitgangspunt de kwaliteitscriteria zoals ontwikkeld in het project Goud in Handen Plus (bijlage 3). Deze kwaliteitscriteria voor chronische hepatitis C gelden uiteraard ook voor een deel voor chronische hepatitis B. De criteria voor dit zorgpad zijn doorontwikkeld door leden van de werkgroep hepatitis van de NLV en andere ervaringsdeskundigen. Daarbij is een aantal zorgpaden uit hepatitisbehandelcentra geraadpleegd. Tevens is rekening gehouden met (inter-) nationale richtlijnen, het Nationaal Plan Hepatitis en het advies van de Gezondheidsraad aan de minister omtrent de opsporing en screening.
Dit zorgpad moet de patiënt inzicht geven in het traject dat doorlopen moet worden vanaf de diagnostiek tot en met de nazorg van de behandeling van chronische hepatitis B of C. Het heeft niet de intentie compleet te zijn, maar verstrekt informatie over de organisatie van hepatitiszorg en hoe de patiënt deze zorg graag ingevuld ziet.
Dit zorgpad bevat niet alleen het zorgproces met kwaliteitscriteria, maar ook vragen die patiënten hebben en kunnen stellen. Voor zorgverleners kan dit een belangrijke bron van informatie zijn. Zij kunnen dit meenemen in hun gesprekken met de patiënt. Er is een aantal doelgroepen buiten beschouwing gelaten, omdat deze binnen een andere zorgsystematiek vallen. Het betreft hier: zorgverleners, mensen in detentie en zwangeren (hepatitis B). Een zorgpad is geen statisch document, maar een levendig handvat voor de zorg voor chronische hepatitis B en C.
Wij hopen dat dit zorgpad vanuit patiëntenperspectief een bijdrage levert aan de bewustwording van het hebben van een chronische hepatitis B en C en dat dit uiteindelijk zal leiden tot meer bewustwording in het algemeen bij patiënten, maar ook bij zorgverleners zodat zij zorg op maat kunnen bieden aan de patiënt.
Download hier het zorgpad chronische hepatitis B en C vanuit patiëntenperspectief.
Een aantal ziekenhuizen heeft een gecertificeerd hepatitisbehandelcentrum. In deze centra zijn minimaal twee ervaren specialisten op het gebied van virale hepatitis werkzaam. Zij worden ondersteund door één of meerdere verpleegkundigen die extra onderwijs hebben gevolgd op het gebied van virale hepatitis en die ervaring hebben met patiënten die hepatitis hebben.
Het overzicht van deze gecertificeerde behandelcentra is te vinden op de website van de Vereniging van Maag- Darm- Leverartsen.
Hambakenwetering 15
5231 DD 's-Hertogenbosch
Tel: 085 - 27 34 988
E-mail: ofni@leverpatientenvereniging.nl
KvK: 40535249
Bank: NL 44 INGB 0000 361 038
ANBI: 808313472
